اصطلاح سواد سلامت برای اولین بار در سال ۱۹۷۴ در مجموعه مقالات یک کنفرانس آموزش بهداشت در مقاله "آموزش بهداشت به عنوان یک سیاست اجتماعی" توسط سیموندز مورد استفاده قرار گرفت.

سیموندز به این سؤال پرداخت که آیا آموزش بهداشت به عنوان یک سیاست بر نظام‌های مراقبت سلامت، نظام‌های آموزشی و ارتباطات جمعی تأثیرگذار است.

سیموندز این موضوع را با این قصد مطرح می‌سازد که دانش آموزان در زمینه سلامت نیز مانند سایر موضوعات درسی، باسواد شوند. اما از نظر آکادمیک اولین مقاله علمی در دهه ۱۹۸۰، دومین مقاله در ابتدای دهه ۱۹۹۰ و سپس تا سال ۲۰۰۶ بیش از ۱۰۰  مقاله و امروزه بیش از پیش درباره آن منتشر شد.

تاکنون تمرکز بیشتر پژوهش‌های سواد سلامت در زمینۀ ارزیابی و بهبود مهارت‌ها و توانایی‌های فردی بوده است. با افزایش میزان تحقیقات در زمینه سواد سلامت فردی، این تمرکز در سال‌های اخیر به سمت زمینۀ خاصی که مراقبت‌ها در آن ارائه می‌شود، جا به جا شده و وجه دوم سواد سلامت با نام سواد سلامت سازمانی توسعه پیدا کرده است.

در سال ۲۰۱۲ براچ و همکارانش مفهوم سازمان‌های بهداشتی درمانی باسواد سلامت (HLHOs) را برای توصیف و ارزیابی نحوۀ عملکرد سازمان‌های مراقبت سلامت در برخورد با مسائل سواد سلامت بیماران، پیشنهاد کردند. هدف اصلی سازمان باسواد سلامت، ترویج سواد سلامت در کلیه ساختارها و فرآیندهای موجود در سازمان هاست.

ارتقاء سواد سلامت سازمان منجر به افزایش سازگاری سازمان‌های بهداشتی درمانی با نیازهای بیماران، افزایش میزان رضایت‌مندی بیماران، ارتقاء کیفیت ارائه خدمات و افزایش دسترسی یکسان به مراقبت‌های سلامت متناسب با نیازهای مراجعه‌کنندگان می‌شود.

مطالعات انجام شده در سازمان‌های بهداشتی درمانی باسواد سلامت نشان می‌دهد که مداخلات سواد سلامت در بستر بالینی اثربخش هستند و شواهد حاکی از افزایش درک ارائه‌دهندگان خدمت از بیماران، افزایش نرخ غربالگری سرطان، کاهش خطاهای دارویی و کاهش بستری مجدد تا ۳۰ درصد در سازمان‌های باسواد سلامت هستند.

سازمان Unity Point Health که پیش‌تر با عنوان نظام سلامت آیووا شناخته می‌شد - سواد سلامت را به عنوان یک اقدام کیفی میان بر و نیز در سطحی سیستمی در برنامه‌های خود وارد کرده است و در سال ۲۰۰۳ یک گروه چند رشته‌ای را با نام گروه همکاری سواد سلامت برای اجرای برنامه‌های ارتقاء سواد سلامت پایه‌گذاری کرد.

این گروه با تیم‌هایی از بیمارستان، درمانگاه‌های سرپایی و سلامت خانگی برای طراحی ابزارها و راهبردهای ارتباطی به منظور افزایش درک و فهم بیماران و فراهم کردن یک تجربه بهتر برای بیماران و خانواده‌هایشان وارد کار شد.

هرچند در راستای تغییر سازمانی، ابزارهای زیادی وجود دارند که به شما در مسیر اینکه یک سازمان مراقبت سلامت را باسواد سلامت کنید کمک می‌کنند، اما چالش اصلی بکارگیری مؤثر و معتبر آنهاست.

کتاب راهنمای حاضر - که مشتمل بر مقدمات، توضیحات، منابع، مثال‌ها، و درس‌های آموخته شده مفید و کاربردی می‌باشد - به عنوان یکی از بهترین ابزارها در این زمینه توسط سازمان Unity Point Health در سال ۲۰۱۴ تهیه و در اختیار مدیران و کارکنان نظام‌های سلامت قرار گرفته است.

مترجمان بر این باورند چنین راهنماهای عملی و گام به گامی می‌توانند تغییرات سازمانی مفیدی را به منظور بهبود کیفیت خدمات سلامت برای ارائه‌دهندگان مراقبت به ارمغان بیاورند و خداوند بزرگ را شاکرند که توفیق و افتخار تهیه این اثر به عنوان اولین کتاب در زمینه سواد سلامت سازمانی به زبان فارسی عنایت گردید.

امید است - در کنار نقش آکادمیک کتاب حاضر برای اساتید، دانشجویان، متخصصان، و پژوهشگران حوزه سلامت به ویژه آموزش بهداشت و ارتقاء سلامت - مدیران و کارکنان بخش‌های مختلف نظام سلامت کشور اعم از حوزه بهداشت و درمان و غیره بتوانند با بهره‌گیری از رهنمودهای عملی این کتاب در ساختن سازمان‌های باسواد سلامت پیشرو و موفق باشند. ان شاء ا...